Ένα άνισο θεατρικό πανόραμα

Όπου να ‘ναι κλείνει τον κύκλο του και αυτό το θεατρικό καλοκαίρι στη Θεσσαλονίκη. Έχουν απομείνει μια δυο παραστάσεις στο Θέατρο Συκεών, αλλά δεν βλέπω πώς μπορούν να αλλάξουν τις συνολικές εντυπώσεις. Το μόνο που είναι σε θέση να αλλάξει την κασέτα που παίζεται κάθε καλοκαίρι είναι μια ριζική, θα ‘λεγα επαναστατική αλλαγή στην όλη φιλοσοφία που διέπει το σκεπτικό των διαχειριστών της πολιτιστικής ζωής της τοπικής κοινωνίας.
Κάποια στιγμή πρέπει να καταλάβουν ότι δεν πάει άλλο πια με αυτό το θέατρο το πολυφορεμένο και κατσιασμένο. Ασφαλώς ο κόσμος, εδώ και αλλού, έχει ανάγκη μέσα στο κατακαλόκαιρο και το εύκολο γέλιο και την εύκολη συγκίνηση, και τους διάττοντες αστέρες και τα ανάλαφρα πανηγύρια. Όμως, δεν μπορεί να έχει μόνο αυτά. Πρέπει να εκτεθεί επιτέλους και σε κάτι άλλο, πιο απαιτητικών και διεθνών προδιαγραφών. Πρέπει κι εμείς κάπως να μετρήσουμε το μπόι μας. Δεν μπορεί κάθε λίγο και λιγάκι να τρέχουμε στην Αθήνα για να δούμε καλό θέατρο. Φέτος, για παράδειγμα, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, είδαμε έναν εξαιρετικό «Οθέλλο»  (Επίδαυρος) με τη Σαουμπίνε, σκηνοθετημένο από τον χαρισματικό Όστερμαϊερ, του οποίου η αμέσως προηγούμενη παράσταση στην Πειραιώς 260 με Ίψεν, «Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν» (πάλι με Σαουμπίνε), μπορεί να μην ξάφνιασε με τις καινοτομίες της, εντυπωσίασε όμως με τη λιτότητά της. Ο Στάιν με του 12ωρους «Δαίμονες» έδωσε το στίγμα μιας άλλης θεατρικής εμπειρίας. Η Ρίμινι Πρότοκολ στο Ηρώδειο μάγεψαν με τον «Προμηθέα» τους, όπως μάγεψε η Μπλανς της Ιζαμπέλ Ιπέρ σε σκηνοθεσία Βαρλικόφσκι. Εξίσου εντυπωσιακοί και οι μόνιμα ανήσυχοι Blitz με την κινηματογραφικών προδιαγραφών πρότασή τους (Cinemascope) στους χώρους έξω από το Bios. Και να μην ξεχάσουμε τον «Ορέστη» (Εθνικό Θέατρο, Επίδαυρος), μια από τις καλύτερες σκηνοθεσίες του Γιάννη Χουβαρδά. Αυτά, πολύ σύντομα και επιλεκτικά, εκεί κάτω. Τώρα, εδώ πάνω.

Ως η δεύτερη πιο μεγάλη θεατρική πιάτσα στη χώρα είναι λογικό να μας υπολογίζουν όλοι οι περαστικοί (πλην ξένων). Φέτος, για παράδειγμα, στα τέσσερα υπαίθρια θέατρα της πόλης (Κήπου, Δάσους, Γης, Συκεών) είδαμε 23 παραστάσεις, οι περισσότερες από τις οποίες ήταν μάλλον «καλοκαιρινής κοπής», δηλαδή δουλειές του ποδαριού. Στις σχετικά καλόγουστες εξαιρέσεις θα έβαζα το Θεσσαλικό με τους «Αγαπητικούς της Βοσκοπούλας», μια παράσταση που μπορεί να μην είχε τη λάμψη των πιο παλιών δουλειών του Κώστα Τσιάνου, ήταν ωστόσο δουλεμένη και έξυπνα στημένη. Ούτε φλυαρίες ούτε περιττά λιλιά. Εύστοχες και μέσα στο πνεύμα μιας καλής επιθεώρησης οι τοπικές αναφορές στον θεσσαλικό κάμπο. Εύστοχη και η επιλογή κειμένων, ακόμη και πιο παλιών (όπως τα δύο του Λαζόπουλου που ακόμη επικοινωνούν χωρίς ρυτίδες —πράγμα εντελώς ασυνήθιστο για επιθεώρηση, είδος χωρίς αντοχές στον χρόνο).

Η «Λοκαντιέρα» σε σκηνοθεσία Θ. Μουμουλίδη είναι άλλη μια παράσταση που εκτιμώ (με κάποιες επιφυλάξεις) πως ξεχώρισε κάπως, όπως επίσης θεωρώ (με πολύ λιγότερες επιφυλάξεις) πως ξεχώρισε και η επιθεώρηση-έκπληξη από το ΚΘΒΕ «Η ώρα της Κρίσεως», σε σκηνοθετική επιμέλεια της Εύης Σαρμή και δραματουργική σύνθεση της Αμαλίας Κοντογιάννη. Δουλειά καθαρή, συγκροτημένη, γεμάτη ενέργεια και ρυθμό, με καλή αίσθηση του χιούμορ και με καλές φωνές.

Δύο Σέξπηρ είχε φέτος το καλοκαιρινό μενού. Συμμαζεμένος, χωρίς φωτοβολίδες και πυροτεχνήματα, αλλά και χωρίς κάποια ιδιαίτερη άποψη ο «Έμπορος της Βενετίας» (ΔΗΠΕΘΕ Ρούμελης), σε σκηνοθεσία Κώστα Γάκη και Βασίλη Μαυρογεωργίου. Όσοι δεν τον είδαν δεν έχασαν τίποτε. Όσοι τον είδαν, πάλι δεν έχασαν τίποτε. Αντίθετα όσοι δεν είδαν τον Αθερίδη να κονταροχτυπιέται με τη «Στρίγγλα που έγινε αρνάκι», κέρδισαν. Όσοι τον είδαν, έχασαν. Έχασαν τον χρόνο τους, τα λεφτά τους και την όποια άποψη μπορεί να είχαν περί του δράματος της στρίγγλας Κατερίνας, την οποία ο πατέρας της  πασχίζει να παντρέψει άρον άρον, για να ανοίξει ο δρόμος και για τη μεγαλύτερη αδελφή, τη Μπιάνκα. Έργο σπινθηροβόλο, το πήραν στα χέρια τους ο Αθερίδης και η μεταφράστριά του (Μαριαλένα Κωτσάκη) και το ‘καναν τηλεοπτικό νούμερο. Ο Αθερίδης ως Πετρούκιος πέρασε απαρατήρητος, σε αντίθεση με τη Σμαράγδα Καρύδη η οποία πίστεψε πως οι στριγγλιές κάνουν την ηθοποιό. Εμ, δε! Ο Δημήτρης Τσέλιος ως ξεφωνημένος ράφτης του ‘δωσε και κατάλαβε. Η Νάστια Βραχάτη πέρασε και δεν ακούμπησε. Όπως και οι υπόλοιποι. Οι στίχοι των Αθερίδη και Βίκυ Βολιώτη, κερασάκι στην τούρτα: κατευθείαν για το βραβείο «βατόμουρο». Τα σκηνικά του Μανόλη Παντελιδάκη δεν νομίζω πως και ο ίδιος θα τα θυμάται. Όπως δεν θα τα θυμόμαστε κι εμείς, μαζί με τις περισσότερες από τις παραστάσεις που είδαμε.

Συμπέρασμα: Μ’ αυτά και με κείνα πάει κι αυτό το «διονυσιακό» καλοκαίρι στην επαρχία (sic). Μπαίνουμε στο θεατρικό χειμώνα με άδειες πάλι τις μπαταρίες. Κι ακόμη η κρίση δεν έχει καλά καλά αρχίσει.

Aγγελιοφόρος της Κυριακής

29/8/2010