Μια ομάδα με υποσχέσεις «Η ιστορία του κυρίου Ζόμμερ» στο θέατρο Ούγκα Κλάρα

Την ομάδα την πρωτοείδαμε στο Θέατρο Σοφούλη πέρυσι και μας άρεσε. Δοκίμασαν τις δυνάμεις τους με μια μεταμοντέρνα μουσικοχορευτική περφόρμανς βασισμένη σε αποσπάσματα από μυθιστορήματα και ποιήματα γνωστών Ελλήνων συγγραφέων και τα πήγαν μια χαρά.
Είπαμε να δούμε κατά πόσο θα υπάρξει ανάλογη αισιόδοξη συνέχεια ή εάν όλα ήταν ένα πυροτέχνημα. Άλλωστε έχουμε συνηθίσει σε κάτι τέτοια. Ομάδες που εμφανίζονται από το πουθενά και εξαφανίζονται εξίσου στο πουθενά, ή στην καλύτερη περίπτωση κατηφορίζουν προς την Αθήνα, αναζητώντας καλύτερη τύχη. Το ευχάριστο είναι ότι οι SourliBoum (γιατί περί αυτούς πρόκειται) είναι ξανά εδώ, τούτη τη φορά στη σκηνή της Ούγκα Κλάρα με μια παράσταση βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του εξηντάχρονου Γερμανού Πάτρικ Ζίσκιντ «Η ιστορία του κυρίου Ζόμμερ», που διασκεύασε η σκηνοθέτιδα της ομάδας Βαλεντίνα Παρασκευαϊδου η οποία, κατά πως δείχνουν οι επιλογές της, δεν φοβάται τα ρίσκα και την εγγενή αβεβαιότητα της περφόρμανς ή το παιχνίδι με τα όρια των επιτελεστικών τεχνών. Κρατά χαλαρά τα πλαίσια των αναγνώσεών της ώστε να χωράνε μέσα πολλά και ετερογενή υλικά. Και τα καταφέρνει αρκετά καλά. Και οι δυο δουλειές της που είδα μέχρι τώρα έδειξαν ότι διαθέτει ματιά μοντέρνου σκηνοθέτη. Μόνο που πρέπει να θυμάται πού και πού ότι και αυτή ακόμη η «δημοκρατία» της περφόρμανς έχει τα όριά της ή, αν προτιμάτε, τους επικοινωνιακούς της κώδικες. Με αυτό δεν υπονοώ ότι δεν μου άρεσε το τελευταίο της θεατρικό εγχείρημα. Πολλά σημεία του με άγγιξαν, τα βρήκα εύστοχα, εύστροφα και με καλούς διασκελισμούς γεγονότων και συσχετισμών, ήταν όμως και άλλα σημεία που δεν είχαν στόχο και την απαιτούμενη διαύγεια. Και εξηγούμαι:

Πρώτα απ’ όλα όταν φορτώνεις ένα τόσο εξουθενωτικό μονόλογο στις πλάτες ενός άπειρου ηθοποιού, και μάλιστα ερασιτέχνη, πρέπει να ξέρεις ότι κάπου θα «κλατάρει». Δεν διαθέτει τις εφεδρείες ώστε να αντέξει σε βάθος χρόνου. Θα ήμουν άδικος εάν αποσιωπούσα την άκρως συγκινητική προσπάθεια του Τάσου Παπαδόπουλου να κατέβει στην πλατεία. Το πολέμησε με νύχια και με δόντια. Δεν μπορούσε παραπάνω. Που σημαίνει πως κάποια πράγματα από την ατμόσφαιρα του μυθιστορήματος και από το περριρέον κλίμα της ζωής των πρωταγωνιστών δεν έφτασαν σ’ εμάς. Είχαμε μια λειψή εικόνα των εσωτερικών κοιτασμάτων του δράματος.

Επίσης, δέχομαι τις προσπάθειες πολλών νέων καλλιτεχνών να δοκιμάσουν στη σκηνή παντός είδους κείμενα ή συμφυρμό κειμένων. Και απ’ αυτή την άποψη καλά έκανε η Παρασκευαϊδου να διασκευάσει τον Ζίσκιντ. Ωστόσο, κάπου τις διέφυγαν βασικοί κανόνες που αφορούν την επικοινωνιακή δυναμική μιας ιστορίας που ο συγγραφικός νους έχει καταθέσει σε μυθιστορηματική μορφή. Δεν είναι εύκολη υπόθεση να κατεβάσεις στο κοινό ένα μυθιστόρημα. Πρέπει να πυκνώσεις τον λόγο του, να  βρεις τις αναγκαίες κλιμακώσεις και αποκλιμακώσεις, τη θερμοκαρσία των δράσεών του. Έμεινα με την εντύπωση πως η  Παρασκευαϊδου άφησε την πρωτογενή αφήγηση να της επιβάλει κατά κάποιον τρόπο τον ρυθμό, αντί να πάρει το ιερό ψαλίδι και να κόψει κουστούμι στα μέτρα της σκηνής. Για παράδειγμα, ενώ βρήκα εκπληκτικό το εύρημά της προς το τέλος να σκιτσάρει στον (μαυρο)πίνακα τον κύριο Ζόμμερ και την υποθαλάσσια εξαφάνισή του, αντί να πέσει ευθύς αμέσως αυλαία άφησε το έργο να τραβήξει για άλλα είκοσι λεπτά, εντελώς  αχρείαστα, που αφαίρεσαν το «άλας» από μια παράσταση που ομολογώ πως την υποστήριξαν πολύ φιλότιμα όλοι οι συντελεστές (Σ. Γάκος, Μ. Γαβριηλίδου, Α. Αρναούτογλου, Ειρ. Πατσούρου, Β. Αλεξίου, Α. Γούργουλη, Κ. Τζιτζίκα). Πίστεψαν στη γραμμή της σκηνοθεσίας και έκαναν ό,τι μπορούσαν για να προικίσουν τους ρόλους τους με το απαιτούμενο νεύρο. Για ερασιτέχνες που είναι, μόνο εύσημα τους ταιριάζουν.

Συνοψίζω τις εντυπώσεις μου: ομάδα με καλή θεατρική αίσθηση και φαντασία. Με βελτιωμένους τους δείκτες της υποκριτικής, τα αποτελέσματα θα είναι σαφώς αρτιότερα.

Αγγελιοφόρος της Κυριακής

26/5/2010