Αιχμάλωτοι των αστεριών

Τα αστεράκια πλέον έχουν εδραιωθεί ως το απόλυτο σύμβολο ποιοτικής αξιολόγησης των παραστάσεων που βλέπουμε. Κι αυτό όχι μόνο στον τόπο μας αλλά και στην αλλοδαπή. Ή καλύτερα, εκεί όπου υπάρχει πληθώρα παραστάσεων. Όποια εφημερίδα ή δελτίο Τύπου και να διαβάσεις θα πέσεις επάνω τους. Καμιά «παραδοσιακή» κριτική στήλη δεν μπορεί να τους παραβγεί.

Read More

Αλλιώτικη «μικρή πόλη» στην ΕΜΣ

 
-->

 Η μικρή μας πόλη, του Θόρντον Ουάιλντερ,  είναι ένα περίεργο έργο. Στην επιφάνεια φαντάζει σχεδόν παιδικό, όμως έχει πολλά να μας πει, αρκεί κάποιος να το αποδεσμεύσει από τις εξαντλημένες προσεγγίσεις του. Και ο Γιάννης Βούρος αυτό έκανε, για λογαριασμό του ΚΘΒΕ. Με κάθετες βυθίσεις ανέσυρε με θαλπωρή και δεξιοτεχνία κρυμμένες πτυχές που κέρδισαν και τις εντυπώσεις και την ουσία.

Read More

Τα πάνω κάτω στη φετινή θεατρική σκηνή: Από την «Τρελοβγενιώ» στο «Γλυκό πουλί της νιότης»

-->

Είχα πρωτοδεί την «Τρελοβγενιώ», πάλι σε σκηνοθεσία Γιάννη Αναστασάκη, το 2003 («Δημήτρια»), με την ίδια πρωταγωνίστρια, αλλά με άλλον πρωταγωνιστή (Χριστόδουλο Στυλιανού). Από ό,τι θυμάμαι άρεσε γενικά, και σε μένα προσωπικά. Τώρα, δέκα χρόνια μετά, πήγα στη μικρή σκηνή της Μονής Λαζαριστών να τη ξαναδώ (στην γ’ εκδοχή της). Και ιδού τι μου άφησε:

Read More

Η «Ηλέκτρα» των κριτικών και του κοινού

Ακούστηκαν και γράφτηκαν πολλά για την παράσταση της Ηλέκτρας, που σκηνοθέτησε για λογαριασμό του Εθνικού Θεάτρου ο Πέτερ Στάιν. Αμφισβητήθηκαν οι επιλογές του,  ελέγχθηκε με αυστηρότητα η ρεαλιστική του ανάγνωση, προβλημάτισαν οι λύσεις του στα χορικά και εάν δεν ήταν η νεαρή Γουλιώτη να αμβλύνει κάπως τις εντυπώσεις, να είστε βέβαιοι ότι θα γράφονταν πολύ χειρότερα. Όμως, το θέμα είναι αλλού.

Read More

Παράσταση από γυαλί

Edward Albee

Όλοι επιδιώκουν  ή ονειρεύονται την επιτυχία. Και καλά κάνουν. Το πρόβλημα είναι όταν αυτή έρχεται πολύ νωρίς. Τι γίνεται τότε; Και λέω τι γίνεται, γιατί πέρα από τη δόξα, τα χρήματα και την επωνυμία, κομίζει και άλλα πράγματα, που δεν είναι πάντοτε ευχάριστα. Το κυριότερο είναι ότι αμέσως αμέσως βάζει τον πήχη των  δυνατοτήτων του δημιουργού πολύ ψηλά, με αποτέλεσμα κάθε νέο εγχείρημα να συγκρίνεται με την προηγούμενη επιτυχία του. Δεν είναι λίγοι οι καλλιτέχνες εκείνοι που βλαστήμησαν την ώρα και τη στιγμή που πέτυχαν με το καλημέρα.

Read More

Ανεξέλεγκτα πάθη και νεοκλασικοί κορσέδες

Ανδρομάχη: μια σπουδαία θεατρική πραγματεία όχι μόνο για τον έρωτα αλλά πιο πολύ για τα όρια γενικώς. Ο Πύρρος, ο ατίθασος βασιλιάς της αδέσμευτης Ηπείρου, ερωτεύεται μια βάρβαρη, την Ανδρομάχη, συνθλίβοντας έτσι  τη φραγή του πραγματισμού και του συμφέροντος που επιβάλλει η μετά την Τροία τάξη πραγμάτων. Δοκιμάζει τις αντοχές της νομοτέλειας των πραγμάτων, θέτει εν αμφιβόλω νόμους, θεσμούς, δεσμούς αίματος, οφειλές. Απαλλαγμένος από το σύνδρομο της παρελθοντολογίας, βλέπει μπροστά με πυξίδα την καρδιά του.

Read More

Διεθνής θεατρική Θεσσαλονίκη: καλοκαίρι 2007

Αιμέ Εμέλ Μεστζί, σκηνοθέτιδα  του Κουρμπάν, Εθνικό Θέατρο Αγκύρας

Eπανειλημμένα η στήλη αυτή έχει πει ότι είναι επιτακτική ανάγκη η Θεσσαλονίκη να βρει τρόπους να κάνει πιο αισθητή την πολιτιστική της παρουσία στην  ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων. Γιατί, πέρα από τα παραμύθια και τα φορτισμένα λογύδρια, με τα οποία μας μπουκώνουν οι κατά καιρούς αρμόδιοι (κατά βάθος παντελώς αναρμόδιοι)―ότι τάχα είμαστε το σταυροδρόμι των πολιτισμών, το πολιτιστικό κέντρο της βαλκανικής χερσονήσου και άλλα χαριτωμένα και αρκούντως βαρύγδουπα― η αλήθεια είναι ότι είμαστε ακόμη μακράν του ρόλου αυτού. Είναι γνωστό τοις πάσι πως τα λόγια και τα όνειρα θέλουν μόχθο, προγραμματισμό και μπόλικο μεράκι για να πραγματοποιηθούν.

Read More

Eμείς και οι άλλοι: Λόγοι και αντίλογοι και στη μέση το θέατρο

Ο σκηνοθέτης Alvis Hermanis

Πριν από λίγες βδομάδες (26 μέχρι 29 Aπριλίου) είχε πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη μια πολύ σημαντική θεατρική συνάντηση με αφορμή την 11η απονομή του Eυρωπαϊκού Βραβείου Θεάτρου. Τα έξοδα της διοργάνωσης τα είχε αναλάβει το Yπουργείο Πολιτισμού και το κουπί της διεκπεραίωσης το Kρατικό θέατρο, το οποίο, απ’ αυτά που είδα, πρέπει να τα πήγε μια χαρά. Μακάρι να έχουμε κι άλλα τέτοια πολιτιστικά χάπενινγκς, μπας και απαλλαγούμε λιγάκι από τον βασανιστικό επαρχιωτισμό μας που σε κάθε ευκαιρία δηλώνει την παρουσία του.

Read More

Δύο παραστάσεις που δεν κρίνονται, βλέπονται

H αλήθεια είναι ότι έχουμε συνηθίσει τόσο πολύ στις σκηνοθεσίες φασόν, που έχουμε ξεχάσει ποιος είναι η πρέπει να είναι ο ρόλος ενός σκηνοθέτη. Πάντως, όχι του τροχονόμου ή του ραπτοκόπτη. Aυτόν τον ρόλο τον είχαν πριν από εκατό και διακόσια χρόνια οι μάνατζερ-ηθοποιοί, κάτω όμως από εντελώς άλλες συνθήκες και με μια εντελώς άλλη λογική. Σήμερα, είναι τόσο πολυδαίδαλη η πραγματικότητα, τόσο σύνθετα δικτυωμένη, που το θέατρο, και αυτό πολυσύνθετο,  έχει άμεση ανάγκη από φρέσκα μυαλά, σκηνικά ευφυή και “ετοιμοπόλεμα”, σε θέση να δίνουν διαρκώς εκείνο το κάτι παραπάνω που να μπορεί να αγγίξει ένα δέκτη που τα ‘χει δει όλα (ή νομίζει), τα ‘χει ακούσει όλα (ή νομίζει) και που δύσκολα συγκινείται, δύσκολα πείθεται και ακόμη πιο δύσκολα ξαφνιάζεται. Mιλάμε για τη γενιά την οποία οι κοινωνιολόγοι αποκαλούν surprise proof generation.

Read More

H παγκοσμιότητα της εξουσίας και μετά η αυλαία

Για την ενδέκατη παραγωγή της η ομάδα Aκτίς Aελίου επέλεξε να αναμετρηθεί με ένα από τα δυσκολότερα κείμενα της δυτικής δραματικής λογοτεχνίας, τον σαιξπηρικό Mακμπέθ  (1606), ένα έργο επικής πνοής, αλλά και με έντονο το τοπικό στοιχείο και ιδιαίτερα υπογραμμισμένες τις πολιτικές αντιλήψεις και προσωπικές μανίες του βασιλιά James, ο οποίος πίστευε ότι είναι ο εκπρόσωπος του Θεού στη γη και ότι όποιος του κάνει κακό κάνει κακό στο σύμπαν.

Read More

Θέατρο Ντοκουμέντο

Peter Weiss

Είδα πρόσφατα την παράσταση του έργου του Πέτερ Βάις «Ανάκριση» (σκηνοθεσία Σταύρου Τσακίρη). Δεν μου άρεσε, όμως ήταν ένα ερέθισμα να γράψω αυτό το κείμενο, καθώς συνέπεσε με μια σειρά σύγχρονων εκδοχών του συγκεκριμένου θεατρικού υποείδους, «θέατρο ντοκουμέντο», που κάποτε ανήκε στις εναλλακτικές προτάσεις και συνήθως το παρακολουθούσαν οι πιο ψαγμένοι θεατρόφιλοι και που τώρα,  ελέω κρίσης, όλοι το δοκιμάζουν (ή το φιλοξενούν).

Read More

«Ανάκριση» μετ΄επιλόγου…:Ο Βάις στο θέατρο «Εγνατία»

Η «Ανάκριση» είναι ένα ορατόριο σε έντεκα ωδές που στηρίζονται στα πρακτικά της δίκης στελεχών του ναζισμού που έγιναν στο διάστημα 1963-65 στη Φρανκφούρτη. Ο συγγραφέας του έργου, Πέτερ Βάις, δεν είναι καθηγητής Ιστορίας, όμως ξέρει από Ιστορία και, το πιο σημαντικό, ξέρει πως μια ιστορία, για να είναι πλήρης, δεν αρκεί να παρουσιάσει τα γεγονότα σε απλή παράταξη σαν στρατιωτάκια. Πρέπει να εμβαθύνει κιόλας, να καταδυθεί στην ψυχή των πρωταγωνιστών, κυρίως των θυμάτων, ώστε να δώσει και την ηθική διάσταση των γεγονότων. Και αυτό ακριβώς  κάνει.

Read More

Η οικουμενική κωμωδία του Θόρντον Ουάιλντερ

Eάν ζητούσαν από κοινό και ειδικούς να κατονομάσουν τον κατ' εξοχήν "Aμερικανό" συγγραφέα της περιόδου 1910-1945, αρκετοί υποθέτω πως θα κατέληγαν στον Θόρντον Ουάιλντερ (Thornton Wilder, 1897-1975), τον γιο του εκδότη και αργότερα διπλωμάτη και κατόχου διδακτορικού από το Πανεπιστήμιο του Γέηλ, Amos Parker Wilder, ο οποίος θα περάσει ένα μεγάλο μέρος της ζωής του στην Άπω Ανατολή, εμπειρία η οποία θα επηρεάσει βαθύτατα και τη θεατρική αισθητική του γιου του, Θόρντον. Η μητέρα, Isabella Niven Wilder, ένα επίσης καλλιεργημένο άτομο και βαθιά θρησκευόμενο, θα εμφυσήσει στα πέντε παιδιά της την αγάπη για τη λογοτεχνία, το θέατρο και κυρίως τη θρησκεία. 

Read More

Πειραματίζομαι με (και χωρίς) άποψη: Στο Vis Motrix και στο θέατρο “Αυλαία”

Είναι προφανές ότι οι καιροί της κρίσης έχουν κάνει πολλούς νέους να καλλιεργούν μια πιο έντονη πολιτική συνείδηση. Πράγμα που φαίνεται από τις τελικές επιλογές τους. Πριν, όμως, σχολιάσω αυτό που είδα στη σκηνή του Vis Motrix (οι «Δίκαιοι» του Α. Καμί), θέλω να κάνω μια ξεκάθαρη και άκρως προσωπική τοποθέτηση: θεωρώ τους Γάλλους φιλόσοφους και κοινωνικούς στοχαστές που ασχολήθηκαν και με το θέατρο  (βλ. Σαρτρ, Καμί, Ζιντ κ.λπ) μια απόλυτα βαρετή συνομοταξία.

Read More