Eκείνο
που παρατηρεί κανείς μελετώντας τα ρεύματα που διαπερνούν το σώμα του
νεοελληνικού θεάτρου των τελευταίων τριάντα περίπου ετών, είναι μια σταδιακή
μεν απομάκρυνση από τις προγενέστερες ρεαλιστικές προδιαγραφές του, όχι όμως
τέτοια ώστε να ισχυριστεί κάποιος ότι έχει εκδοθεί και το διαζύγιο. Το νεοελληνικό
θέατρο ποτέ δεν έπαψε να λειτουργεί σαν ένας καθρέφτης (άλλοτε καθαρός, άλλοτε
θολός και άλλοτε αβέβαιος) των κοινωνικών τεκταινομένων, ένας καθρέφτης με καλά
τοποθετημένα πλαίσια. Και εν μέρει θεωρούμε κατανοητή, εάν όχι αναμενόμενη,
αυτήν την εμμονή του στο οικείο, το αναγνωρίσιμο και καθημερινό.
-
Aπό την ποιητική του μοντέρνου στην ποιητική του μεταμοντέρνου: εμπλουτισμένος πίνακας
Πώς ερμηνεύω τον κόσμο όπου συμμετέχω; Και τι είμαι μέσα σ’ αυτόν;
Παγκοσμιοποίηση του θεάτρου
Η παγκοσμιοποίηση
είναι μέρος της ζωής μας και αναπόφευκτα ορίζει τις τέχνες που παράγουμε και
τον τρόπο που τις προάγουμε. Ειδικά για το θέατρο που μας αφορά εδώ, να πούμε
ότι ήταν πάντα ένα site συγκρουόμενων απόψεων γύρω από την έννοια του
τοπικού και του παγκόσμιου, με πιο κραυγαλέο και πολυσυζητημένο παράδειγμα την
περφόρμανς «Μαχαμπχαράτα», για την οποία ο Πήτερ Μπρουκ είχε κατηγορηθεί ότι πουλά εξωτισμό και «οριενταλισμό» μόνο
και μόνο για να δείξει την ανωτερότητα της Δύσης.
Αδέσποτες «Βάκχες» στο Θέατρο Δάσους
Καμιά
δωδεκαριά καρέκλες, λίγες στοίβες σανού, ένα αλώνι, ένα μικρό
εκκλησάκι-προσκυνητάρι και ένας κανονικός στύλος ηλεκτροφωτισμού (όλα με την
υπογραφή της Εύας Νάθενα) ήταν τα συστατικά στοιχεία του περιβάλλοντος των
«Βακχών» που είδαμε με την υπογραφή του Δημήτρη Λιγνάδη και σε παραγωγή του
θεάτρου «Αργώ» στο σχεδόν γεμάτο Θέατρο Δάσους.
Ένας πειρασμός αλλιώτικος
Κάποτε τα
τερτίπια της υπηρέτριας Καλλιόπης στον «Πειρασμό» του Γρηγορίου Ξενόπουλου, τα
χαζοχαρούμενα σούρτα φέτα του ανδρικού πληθυσμού της οικογένειας Γεωργιάδη και οι
παλιμπαιδίζουσες ερωτικές τους σαχλαμαρίτσες έκαναν τον κόσμο να γελά. Σήμερα δύσκολα
συγκινούν. Εκτός και αν κάποιος επιλέξει να τους αλλάξει τα φώτα, επιλογή
ιδιαίτερα δύσκολη, αν λάβει κανείς υπόψη του τα κατασκευαστικά υλικά που
χρησιμοποιεί ο Ξενόπουλος.
Εμπορεύσιμες «Βάκχες»
Να
το πούμε ωμά, χωρίς περιστροφές και περικοκλάδες: Οι περισσότεροι που πλήρωσαν
για δουν τις ευριπίδειες “Βάκχες” σε σκηνοθεσία Δ. Λιγνάδη, δεν το έκαναν για
ν’ απολαύσουν την ποίηση του αρχαίου ποιητή,
αλλά για ν’ ακούσουν τον Ρουβά να τραγουδά. Και είμαι βέβαιος ότι
απογοητεύτηκαν, γιατί δεν τους έκανε τη χάρη. Δεν τους τραγούδησε ο αθεόφοβος
ούτε μία νότα.
Μήδεια, η άνθρωπος στο Θέατρο Δάσους
Μπορεί η πολυδιαφημισμένη ενσάρκωση του πρωταγωνιστικού
ρόλου από άνδρα ηθοποιό (εν προκειμένω το Γιώργο Κιμούλη) να ιντριγκάρει, όμως
δεν είναι κάτι καινούριο ή ασυνήθιστο. Να θυμίσω την πάγια πρακτική στην αρχαία
Ελλάδα, όπου όλους τους γυναικείους ρόλους τους ερμήνευαν άνδρες. Να θυμίσω
επίσης την εξίσου πάγια και παρόμοια πρακτική της αναγεννησιακής Ευρώπης.